Afgelopen december verbleef ons lid Peter Prins drie weken in Nandaime. Hij bezocht samen met onze VIVOS-vertegenwoordiger in Nicaragua, Roberto Escobar, de organisaties die door Diemen gefinancierde projecten uitvoeren. Tevens had hij een ontmoeting met de nieuwe burgemeester van Nandaime, Said Zavala.
Nieuwe burgemeester
Na de gemeenteraads- en burgemeestersverkiezingen van november heeft de Sandinistische partij, het FSLN, zijn meerderheid in de gemeenteraad van Nandaime verloren. De Liberale Partij, de PLC, heeft nu de meerderheid met zes zetels. Een van de zes raadsleden is burgemeester Said Zavala. Peter en Roberto spraken met hem.
Zavala is nog betrekkelijk jong (28 jaar), maar heeft voor Nicaraguaanse begrippen al een indrukwekkende carrière gemaakt. Hij heeft Internationale Betrekkingen gestudeerd aan de UNICA-universiteit, met als specialiteit Buitenlandse Handel. Tijdens zijn studie werd hij in 1993 actief voor de liberale jongeren-organisatie. Hij volgde daarna ook een post-doctorale opleiding Inkomstenbelasting-Administratie en Publieke Administratie. Hij is directeur geweest van de regionale belastingdienst in Granada (waar ook Nandaime toe behoort) en in zijn laatste functie was hij directeur van een geprivatiseerde pensioendienst in Managua. In die periode heeft hij af en toe ook iets voor Nandaime kunnen betekenen (reparatie van wegen, speelgoed voor kinderen), waardoor hij opviel bij de liberale president van Nicaragua, die hem vroeg of hij kandidaat wilde zijn voor het burgemeesterschap van Nandaime.
Zavala wil van Nandaime een gemeente maken waar het goed toeven is, hij wil de werkloosheid en de armoede bestrijden, kortom, van Nandaime een leuke stad maken. Voorlopig wordt hij echter geconfronteerd met de grote en kleine problemen die ook zijn voorgangers bezighielden. Zo was in december de telefoon van het gemeentehuis afgesloten (de gemeente had geen geld om de rekening te betalen), had het plaatselijke benzinestation de gemeente voor de rechter gedaagd (de gemeente had de benzine voor haar wagenpark niet betaald) en werd al enige weken het vuilnis niet opgehaald (de gemeente had geen geld om de salarissen van de beladers te betalen). Toch geen prettig moment om van zo’n gemeente burgemeester te mogen worden.
Zavala beaamde dit volmondig. Hij had deze functie niet nodig om er zelf beter van te worden. Hij voelde zich echter politiek verantwoordelijk om het stadje verder te helpen in deze moeilijke tijd, maar gaf ook toe dat de ervaring die hij daarbij zou opdoen, hem later (in een volgende functie) van pas zou kunnen komen.
Hij bleek, hoewel hij bijna zijn hele leven in Nandaime had gewoond, niet op de hoogte van de activiteiten van VIVOS en de projecten die met financiële steun van de inwoners en de gemeente Diemen tot stand waren gebracht. Hij was zichtbaar onder de indruk en sprak de wens uit ook in de toekomst met VIVOS te kunnen samenwerken. Toch meende hij dat er een tijd zou komen dat Nicaragua en Nandaime niet meer afhankelijk zouden hoeven te zijn van hulp uit het buitenland. Hij zou deze afhankelijkheid graag willen verminderen.
Opmerkelijk was dat Zavala perfect Engels sprak, omdat hij tijdens zijn middelbare school-periode in de Verenigde Staten had gewoond. Hij dacht zelf dat hij de enige burgemeester van het land was die goed in het Engels kon communiceren.
Vanzelfsprekend hebben de VIVOS-vertegenwoordigers met de nieuwe burgemeester gesproken over de stand van zaken rond het project van de vuilnisbelt. Omdat Zavala nog niet geïnstalleerd was als burgemeester en hij nog niet met ambtenaren over dit project had gesproken, kon hij nog geen beslissingen nemen. Peter en Roberto hebben hem bijgepraat en hem duidelijk gemaakt dat de gemeenteraad spoedig moet beslissen om de belt in gebruik te nemen. Pas dan kunnen VIVOS en de gemeente Diemen overgaan tot de tweede fase van het project. Afgesproken is dat na de installatie van Zavala, medio januari, opnieuw overlegd wordt. Overigens is het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland-Nicaragua formeel verantwoordelijk voor de uitvoering van dit project.
Nochari
Een moeilijk bezoek brachten Peter en Roberto aan de Associación Nochari. Deze organisatie werd de laatste weken achtervolgd door een lastercampagne. Eerst was het feit dat de coördinatrice Maria Eugenia Morales zich voor de conservatieve partij had kandidaat gesteld voor de gemeenteraad en het burgemeesterschap van Nandaime reden voor sommigen in concurrerende partijen om haar te beschadigen. Na de verkiezingen gingen de laster echter door. Nu was het minister Jaime Marenco van het Ministerio de Gobernacion (een soort veiligheidsdienst) die Nochari beschuldigde van o.a. fraude bij de financiële verantwoording van projecten, ontduiking van belastingen en sociale wetgeving. Alhoewel alle beschuldigingen met bewijzen ontkracht werden, liet hij beslag leggen op de administratie van Nochari, nadat eerder ook het gebouw, de telefoon en de computers waren verzegeld, waardoor de medewerkers het gebouw niet meer konden betreden.
De kranten stonden vol van artikelen die in het algemeen het ministerie aanwezen als grote boosdoener. Vermoed werd dat de regering een campagne was gestart om Non Gouvernementele Organisaties (NGO’s), die veel financiële steun uit het buitenland krijgen, zoals Nochari, te intimideren, in een poging om greep te krijgen op deze buitenlandse hulp. Er werd gespeculeerd dat de regering de hulp zou willen fiscaliseren (onder haar belasting-regime brengen).
Vanzelfsprekend ging deze campagne gepaard met de wildste geruchten. Zo zou er sprake zijn van een samenzwering door de liberale partij en zou de nieuwe burgemeester Zavala Nochari uit haar nieuwe gebouw willen jagen omdat hij hierin zelf het gemeentehuis zou willen vestigen (wat hij overigens ontkent). Het gebouw werd zelfs ’s nachts bewaakt om eventuele invallen of inbraken te kunnen voorkomen.
Het resultaat van deze campagne was dat de medewerkers van Nochari nauwelijks nog aan hun normale werk toekwamen. Zij waren voortdurend bezig met hun verdediging en het mobiliseren van allerlei medestanders, tot in het parlement en de commissie voor de mensenrechten (CENIDH) aan toe. Toch deelden de medewerkers de VIVOS-vertegenwoordigers mee dat het lopende project geen vertraging had opgelopen.
Er was een vergadering belegd, waar de bewoners van de coöperatie Pedro Joaquin Chamorro besloten hadden hoe de grond onder de families verdeeld zou worden: de coöperatie wordt eigenaar, de grond wordt topografisch verdeeld, iedereen krijgt een even groot stuk, en de grond kan niet verkocht worden door de individuele bewoner of familie. Op geen enkel moment is het geld dat VIVOS voor dit project beschikbaar had gesteld, in gevaar geweest.
De berichten van de laatste weken duiden er op dat de rust schijnt te zijn weergekeerd. De rechter heeft het beslag op de administratie van Nochari opgeheven en het ministerie in het ongelijk gesteld. De vraag is hoe deze laster-campagne in de toekomst doorwerkt, en of het imago van deze organisatie, waarmee VIVOS goede ervaringen heeft- niet al te zeer beschadigd is.
Verder
Peter en Roberto brachten ook een bezoek aan het Vrouwenhuis Nora Astorga, waar men zich al voorbereidde op twee weken kerstvakantie, die tegelijkertijd het begin van de grote schoolvakantie is. Het Vrouwenhuis ontplooit nog steeds allerlei activiteiten (o.a. juridisch spreekuur, medisch spreekuur, computerlessen, confectielessen), maar voert momenteel geen VIVOS-projecten uit. Het vorige project van duurzame landbouw en de instelling van een kredietfonds is succesvol afgesloten. Wel werd een nieuwe project-aanvraag meegegeven om tot een vervolg op dit project te komen. VIVOS beraadt zich momenteel op dit verzoek.
Ook het Centro Comunitario werd bezocht. Santiago Giroux vertelde Peter en Roberto dat het milieuproject bijna was afgerond en werd geëvalueerd. Eind januari kon een eindrapportage verwacht worden. Helaas was het radiostation nog steeds niet in de lucht: er was wel een frequentie toegekend (97.9 FM), maar er was nog geen toestemming verleend om te mogen uitzenden.
VIVOS bestaat in 2001 vijftien jaar. We laten dat niet ongemerkt voorbijgaan. Vijftien jaar is niet niks. Zeker als beseft wordt hoeveel vrijwilligers zich in die periode hebben ingezet voor de vriendschapsband met Nandaime en de bevordering van bewustwording rond ontwikkelingsvraagstukken. In het Internationaal Jaar van de Vrijwilligers mag dat wel eens gememoreerd worden. VIVOS wil in de komende Nieuwsbrieven elke keer een stukje geschiedenis uit die 15 jaar de revue laten passeren. Deze keer gaan we terug naar het midden van de jaren tachtig.
Wat gebeurde er tot 1986?
In 1984 stelt gemeenteraadslid Hanneke van Wel tijdens de actie ‘Een voor Afrika’ voor om symbolisch 1 gulden per Diemense inwoner over te maken voor de hongerende bevolking in dit werelddeel. Er bestaat sympathie voor haar idee, maar de raad vindt dat er structureel wat gedaan moet worden aan de onrechtvaardige verhoudingen tussen arm en rijk in de wereld. Op de gemeentebegroting wordt een gulden per inwoner gereserveerd voor ontwikkelingsprojecten in de Derde Wereld (in 1984: 16.500 gulden).
In de maanden daarna vindt een discussie plaats in de raadscommissie, waarin de fractie van het Links Akkoord Diemen (de voorloper van GroenLinks) voorstelt om uit deze begrotingspost een school te laten bouwen in Nicaragua. De andere fracties in de raad komen echter met hun eigen voorstellen, zodat er vijf suggesties liggen, waarvan er geen een op een meerderheid kan rekenen.
De begrotingspost blijft onbesteed, totdat in het voorjaar van 1986 twee Diemense inwoners contact opnemen met raadsleden en aanbieden om in Nicaragua op zoek te gaan naar een gemeente die een stedenband met Diemen aan wil gaan, waardoor ook de Diemense wens om ontwikkelingsprojecten te financieren, een impuls kan krijgen. Na hun terugkomst hebben ze een verzoek bij zich van de burgemeester van het Nicaraguaanse stadje Nandaime, die belangstelling heeft in een band met Diemen.
Nandaime ligt aan een belangrijke verkeersader, de Panamericana, en had daardoor enige gelijkenis met Diemen, dat in die jaren nog het vele autoverkeer over de oude snelweg A1, die de gemeente in tweeën deelt, moet verwerken. Vooralsnog lijkt dit de enige overeenkomst, want verder is Nandaime een straatarme gemeente die op allerlei gebieden grote noden en tekorten kent.
Het model van de stedenband was sinds begin jaren tachtig opgepakt door enkele Nederlandse gemeenten die daarmee heel praktisch en concreet hun partner-gemeente in Nicaragua ondersteunden met projecten in het onderwijs, gezondheidszorg, drinkwater enzovoort.
Daarnaast moet niet vergeten worden dat de strijd van de Nicaraguanen tegen de wrede dictator Somoza, die na een bloedige burgeroorlog in 1979 werd verdreven, bij menigeen tot de verbeelding sprak. In Latijns-Amerika was de democratisch gekozen regering van Salvador Allende in Chili bij een militaire staatsgreep in 1973 afgezet. In tal van landen, zoals Argentinië, waren militaire regimes aan de macht die de bevolking onderdrukten. De sandinistische revolutie in Nicaragua bracht een sprankje hoop voor een ieder die naar een rechtvaardiger verdeling van rijkdom en welvaart streefde. Dat was destijds voor velen een inspiratiebron om ook lokaal, binnen de eigen gemeente of gemeenschap, te werken aan het ondersteunen van projecten in Derde Wereldlanden en aan de bewustwording rond ontwikkelingssamenwerking.
Tegen deze achtergrond wordt in de loop van 1986 de Werkgroep Ontwikkelingssamenwerking Diemen opgericht. De eerste openbare bijeenkomst in juni trekt ruim dertig bezoekers, die afkomstig zijn uit zeer veel Diemense maatschappelijke groeperingen. De twee Diemenaren, Gerard van Westrienen en Annemieke Karsch, doen verslag van hun reis en bezoek aan Nandaime. Besloten wordt om een vereniging op te richten, die het karakter van een werkgroep met actieve leden heeft. Besloten wordt tot een persoonlijk lidmaatschap, waarbij de leden wel zoveel mogelijk binding zouden moeten hebben met een maatschappelijke organisatie. Diemenaren die alleen geld willen schenken, kunnen donateur worden.
Op 1 december 1986 wordt bij de notaris officieel de Vereniging Initiatief voor Ontwikkelingssamenwerking Diemen (VIVOS) opgericht. Op 31 december telt VIVOS 21 leden. Er zijn dan al vier maandelijkse ledenvergaderingen gehouden, op de eerste woensdag van de maand. Ook zijn er al vier nieuwsbrieven verschenen, die in een oplage van toen 100 exemplaren naar allerlei geadresseerden zijn gezonden.
(wordt vervolgd)
In de vorige nieuwsbrief maakten wij melding van de verkoop van ansichtkaarten met de afbeelding van (delen van) een prachtig schilderij van de Nicaraguaanse schilder Noel Calero. Een aantal mensen heeft deze kaarten aangeschaft en gebruikt voor kerst-en nieuwjaarswensen. De ansichtkaarten zijn echter voor allerlei doeleinden geschikt en zijn – zolang de voorraad strekt – nog steeds te koop bij VIVOS. De prijs voor een set van 4 stuks bedraagt ƒ 7,50 en een pakket van 10 kaarten kost ƒ 15,–. Ook de poster, waarop het schilderij is afgebeeld, is nog steeds te koop voor een bedrag van ƒ 10,–. Binnen de gemeentegrenzen van Diemen worden bestelde artikelen kosteloos bezorgd; daarbuiten worden de verzendkosten in rekening gebracht.
Bestellen kan schriftelijk bij VIVOS, p/a Emmastraat 106, 1111 EW Diemen óf via onze internetsite: www.vivos.nl Op onze site staan de kaarten en poster in kleur staan afgebeeld.
Bij het afsluiten van het administratief jaar 2000 is gebleken dat VIVOS vorig jaar ruim ƒ 10.000,– aan donaties en giften heeft ontvangen. Wij zijn allen, die bijdrage(n) hebben geleverd bijzonder erkentelijk. De opbrengsten komen ten goede aan het vuilnisbeltproject in Nandaime. Hartelijk dank!
Onlangs is Peter Prins in Nicaragua geweest en heeft een aantal aldaar gefabriceerde kleinere kunstvoorwerpen mee teruggenomen. Graag attenderen wij een ieder op dit kleurige scala van prachtige kunstvoorwerpen, die tegen relatief lage prijzen te koop zijn bij VIVOS. Het bestaande assortiment zgn. Artesania wordt met deze aanschaf uitgebreid met de volgende voorwerpen, met de vastgestelde verkoopprijzen:
-stenen vaasjes (ƒ 7,50)
-stenen fluitjes in de vorm van een dier (ƒ 2,50)
-schildpadjes met bewegende kop (ƒ 5,00)
-set stenen vissen – drie stuks (ƒ 15,–)
-set grote stenen vlinders – drie stuks (ƒ 25,–)
-set kleine stenen vlinders – drie stuks (ƒ 12,50)
-tol (ƒ 5,–)
-jojo (ƒ 5,–)
-paar sambaballen (ƒ 7,50)